In 1909 werd de eerste 4Daagse georganiseerd. Het duurt even voordat de eerste Gouden-kruisdrager wordt gehuldigd; dat is namelijk in 1926. Mondjesmaat volgen meer wandelaars, die het gouden kruis behalen. Na de Tweede Wereldoorlog is er sprake van een groep Gouden-Kruisdragers die elkaar kent en die een bepaalde saamhorigheid ontleent aan de gezamenlijk behaalde prestatie van het tien maal met succes reglementair volbrengen van de 4Daagse.
In het jaar dat de 4Daagse voor de 35ste maal wordt gehouden wordt – op 24 juli 1951- de Vereniging Gouden-Kruisdragers Vierdaagse opgericht, een vereniging waarvan de leden elkaar in vriendschap verbonden weten door de 4Daagse. In de loop der jaren groeit en verandert het karakter van de 4Daagse, én datzelfde gebeurt bij de Vereniging. Van vriendenclub wordt het steeds meer een belangenvereniging van gedreven 4Daagselopers. Vandaag de dag zijn wij een volwaardig gesprekspartner van de Stichting 4DAAGSE, getuige het convenant uit 2018 waarin de relatie tussen onze vereniging en de Stichting 4DAAGSe is geformaliseerd en afspraken zijn vastgelegd.
Bij de oprichtingsvergadering in 1951 citeert voorzitter jonkheer meester Feith minister-president Colijn, die de wandelsport de mooiste aller sporten noemt. “De wandelsport is een van de gezondste sporten en de meest democratische, die door jong en oud, door rijk en arm kan worden beoefend”, zegt hij. En dat geldt vandaag nog steeds; er is geen sport die laagdrempeliger is dan de wandelsport.
Leden zijn vooral lid van onze vereniging omdat zij trots zijn op hun prestatie en zich verbonden voelen met de 4Daagse. Dat gold bij de oprichting en dat geldt nog steeds. Als leden maken wij deel uit van het elitekorps der 4Daagsewandelaars.
Onze reunies behoren tot een gewaardeerde traditie. Bij deze jaarlijks terugkerende activiteit ontmoeten we elkaar ergens in Nederland en brengen samen een leuke dag door. Een wandeling, een museumbezoek, een muzikale omlijsting, een hapje en een drankje en als hoogtepunt de uitreiking van de lustrumbeloningen. En overal waar wij zijn, wappert ons vaandel, een cadeau van de Nijmeegse burgerij ter gelegenheid van ons vijfjarig bestaan in 1956.
Het spreekt vanzelf dat een vereniging zoals de onze, met momenteel ruim 3.300 leden, bestaat uit vogels van verschillende pluimage. We kennen de serieuze wandelaar, die zo vroeg mogelijk van start wil om zo snel mogelijk de eindstreep te halen. De gezondheidsfanaat, die meedoet omdat wandelen goed voor je is. De gezelligheidsloper, die wandelt van terras naar terras, die onderweg geniet van zijn medewandelaars, achterblijvers helpt en meestal net voor sluitingstijd binnenkomt. Ik stel u graag enkele van onze paradijsvogels voor.
Mies Klaver-Budding voltooide haar eerste 4Daagse in 1930, na een weddenschap met haar broer. Ze was secretaris van onze vereniging en was in 1985 de eerste persoon die voor de 50ste maal de eindstreep haalde.
Maarten Schakel sr., ooit de jongste burgemeester van Nederland, was in 1993 de eerste persoon die 55 maal de 4Daagse voltooide. Van hem is de uitspraak: “Ik heb twee lintjes. De Nederlandse Leeuw heb ik gekregen; het Vierdaagsekruis heb ik verdiend.”
Annie Berkhout uit Voorburg begon haar wandelcarrière op advies van haar arts, die na een enkelbreuk adviseerde veel te lopen. Ze werd tijdens de Vlaggenparade in 2001 onderscheiden met het Lidmaatschap in de Orde van Oranje Nassau en voltooide dat jaar haar 65ste 4Daagse.
Bert van der Lans uit Nijmegen is met 71 voltooide 4Daagses de absolute recordhouder en waarschijnlijk de meest bekende Gouden-Kruisdrager aller tijden. Hij was maar liefst 42 jaar lang bestuurder binnen onze vereniging en trad in 2001 af om plaats te maken voor de jongere garde. Ondanks het feit dat hij geen bestuursfunctie meer had, fungeerde hij als adviseur bij reunies en was hij redacteur van het boek dat in 2001 werd uitgegeven ter gelegenheid van ons 50-jarig bestaan.
In de zeventig jaar van ons bestaan kende de vereniging slechts vier voorzitters (jhr. mr. W.W Feith (1951-1973), mr. Ben Hoge (1969-…), prof. mr. Henny Sackers (…-2012)) Veel van onze leden zijn of waren actief als vrijwilliger in het Uitvoerend Comité van de 4Daagse. En ook de traditionele Vierdaagsekerkdienst komt door stand door inzet van Gouden-Kruisdragers, waaronder Gien Langen-Kolck en Marcel Claassen.
Ik kan nog lang doorgaan met herinneringen en voorvallen uit de geschiedenis. Liever kijk ik even naar het nu. Op dit moment zijn wij een financieel gezonde vereniging met ruim 3.300 leden van over de hele wereld. Onze leden steken tijdens de 4Daagse aan bij onze meeting points, lezen ons magazine GOUD!, laten berichten achter op de social media en ontmoeten elkaar tijdens Powered by Gouden-Kruisdragers wandeltochten, de reünie of de ALV’s. Ze nemen deel aan de Vlaggenparade en dragen het verenigingsshirt. We zijn tijdens wandeltochten herkenbaar aan de badge op onze rugzak. Gouden-Kruisdragers zijn prominent aanwezig, overal waar wordt gewandeld.
Ik heb geen glazen bol, maar spreek de hoop uit dat wij, als de 4Daagse zal worden hervat, onze positie verder zullen versterken en nog verder zullen groeien in aantal en invloed. En dan zeg ik: op weg naar de 100 jaar!
=== TEKST uitgesproken door de voorzitter tijdens de ALV van 2021 ===